Het nieuwe monument in Nagasaki. Beeld: Rob Schouten.
Nederlandse krijgsgevangenen in Japan werkten tijdens de Tweede Wereldoorlog onder erbarmelijke omstandigheden. Zaterdag wordt in Nagasaki een monument voor hen onthuld. ‘Er valt een last van mijn schouders’, zegt nabestaande Rob Schouten.
Anoma van der Veere, 12 mei 2023, 22:00
Het is augustus 1945, tijdens de laatste stuiptrekkingen van de Tweede Wereldoorlog bereidt Japan zich voor op een invasie. In de stad Nagasaki moet de Nederlandse soldaat Everhard Schouten tunnels graven die dienen als verdedigingslinie. “Dat heeft zijn leven gered. Iedereen die boven de grond stond is doodgegaan,” zegt Everhards zoon Rob Schouten. Zijn vader was krijgsgevangene in Kamp Fukuoka 14b en was op 9 augustus 1945 onder de grond aan het werk toen de atoombom op slechts 1800 meter afstand boven Nagasaki explodeerde.
Zaterdag is de officiële onthulling van het gedenkmonument om Everhard en zijn kampgenoten te eren. Het gedenkteken vervangt een eerder geplaatst plakkaat met foto’s. Met een kraanvogel die vrede symboliseert en een klok die stilstaat op 11:02, het moment dat de bom viel, is dit nieuwe monument voor zoon Schouten het einde van een levensmissie. “Er valt een last van mijn schouders af. Het is een trauma waarvan gezegd wordt dat een familie het vijf generaties met zich meedraagt. Met dit monument wil ik daar een einde aan maken.”
Everhard Schouten. Beeld: Rob Schouten.
Het duurde 66 jaar voordat Schouten door Japan werd erkend als kernbomslachtoffer, want dit stuk geschiedenis werd lange tijd liever vergeten. In Japan lag de focus vooral op de eigen slachtoffers; het erkennen van de aanwezigheid van buitenlandse dwangarbeiders en krijgsgevangenen zou voor de nationalistische regering het Japanse slachtofferschap ondermijnen.
Toch hebben onderzoekers en activisten de laatste jaren meer aandacht weten te vestigen op niet-Japanse slachtoffers van de Amerikaanse kernbommen. Bij het gedenkmonument dat wordt onthuld, is ook de gemeente Nagasaki en het Japanse Onderzoeksnetwerk voor Krijgsgevangenen betrokken. “Het gaat om verzoening,” vertelt Yoko Huijs. “Daarom is het belangrijk.”
Geef een reactie